Nhân dịp kỷ niệm 77 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22.12.1944 – 22.12.2021) và 22 năm dô thị cổ Hội An được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới (4.12.1999 – 4.12.2021), sáng 21.12 UBND TP.Hội An đã tổ chức khai trương Phòng trưng bày Di tích nhà lao Hội An.
Phòng trưng bày Di tích nhà lao Hội An là phần khởi đầu của hạng mục không gian giới thiệu tổng quan về di tích nhà lao. Nơi đây bước đầu là không gian trưng bày tư liệu, hiện vật đã sưu tầm được từ hội viên Hội tù yêu nước bị giam cầm tại đây trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đang sinh sống ở Quảng nam, Đà Nẵng và một số địa phương khác.
Nhà lao Hội An do đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai Mỹ – Diệm xây dựng từ năm 1960. Dưới tên gọi là “Trung tâm cải huấn Quảng Nam” nhưng thực chất đây là chốn “địa ngục trần gian” vô cùng man rợ, dã man của địch đối với đồng bào, chiến sĩ của ta. Từ 1960 đến 1975, nhà lao là nơi giam cầm, tra tấn hàng ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ và đồng bào ở khắp các địa phương của Quảng Nam và một số tỉnh khác trong quá trình tham gia cách mạng bị địch bắt giữ.
Năm 2012, Di tích nhà lao Hội An được khởi công xây dựng với mục tiêu đầu tư tu bổ, phục hồi, chống xuống cấp các hạng mục hướng đến phát huy giá trị di tích. Đến nay các hạng mục đã được tu bổ là: cổng vào, nhà văn phòng, dãy nhà giam nam, nhà y tế, tường rào…. Một số hạng mục hư hại chỉ còn lại nền móng cũng được phục hồi là: phòng giam nữ phía đông, phòng giam nữ phía bắc, cột cờ, vọng lâu… Tất cả đều đảm bảo yếu tố nguyên trạng theo nguyên tắc bảo tồn di tích. Các cấp Hội tù yêu nước Quảng nam, Đà Nẵng và nhiều nhân chứng cũng đã cung cấp 62 hiện vật, 3.390 lý lịch trích ngang tù yêu nước liên quan và hàng chục bài thơ ca được sáng tác tại nhà lao Hội An cùng nhiều thông tin, tư liệu quý khác…
Bài: Trung tâm Văn hóa- Thể thao và Truyền thanh- Truyền hình Hội An
Ảnh: TRung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản văn hóa Hội An