Bánh bèo Cù Lao Chàm

Cứ mỗi lần có dịp ra đảo Cù Lao Chàm, bạn hỏi “thèm ăn gì để đãi cho một bữa đã đời”, với tôi sự lựa chọn ưu tiên thường là bánh bèo.

Ngoài các loại hải sản, rau rừng hay bánh ít thì bánh bèo cũng là một món ăn đặc sản Cù Lao Chàm được rất nhiều du khách ưa chuộng. Bánh bèo Cù Lao Chàm để lại dư vị cho thực khách nhờ sự khéo léo của người chế biến, từ khâu chọn gạo cho đến pha chế nhưn.

Để bánh có vị ngọt bùi, mặt bánh láng mượt phải chọn loại gạo tẻ thơm, độ dẻo vừa phải. Gạo vo kỹ, ngâm nước vài tiếng đồng hồ cho mềm. Người có kinh nghiệm ngâm gạo đúng cách, khi đổ bánh không cần hàn the, bột năng mà bánh vẫn mềm dai.

Điều đặc biệt, ở Cù Lao Chàm gạo xay với nước giếng Chăm càng giúp những chiếc bánh bèo thêm trắng tinh hấp dẫn. Khi đời sống còn khó khăn, bột gạo được xay nhuyễn bằng cối đá. Thường, những người thợ làm bánh phải thức dậy sớm, nhóm lửa, đun ấm nước sôi trước rồi mới bắt tay xay gạo.

Cái cối đá to cộ, lù lù ở góc nhà cọt kẹt quay theo đôi tay, hơn một tiếng mới xay xong thau bột. Ngày nay, khi đời sống người dân xứ đảo đã khấm khá, chỉ cần ngâm gạo mềm rồi cho gạo vào máy xay, vài phút sau đã có thau bột mịn màng. Từng chén, từng chén được soạn sẵn trong nồi hấp rồi lấy vá múc bột đổ vào và đậy nắp, chụm lửa thật lớn.

Bánh bèo Cù Lao Chàm vẫn giữ nếp nấu truyền thống từ củi than nên hương vị rất ngon và đậm đà. Canh đúng lúc mở nắp nồi khi bánh chín sẽ nhìn thấy chén bột giờ thành chén bánh trắng trẻo, xinh xắn với xoáy tròn ở giữa. Theo kinh nghiệm, bánh có xoáy mới là bánh ngon vì đủ lửa, vừa chín.

Làm nhưn bánh bằng tôm, thịt heo, nấm mèo được thái hạt lựu hoặc băm nhỏ rồi xào chung và cho vào một ít bột hấp bánh pha cùng nước mắm. Ngoài ra, khi nấu nhưn bánh, người ta còn cho thêm vào đó hành lá xắt nhỏ cho có màu đẹp mắt.

Đặc trưng nhưn bánh bèo Cù Lao Chàm là sền sệt chứ không đặc hoặc khô. Khi thành phẩm, nhưn bánh hòa quyện vị mặn mòi của nước mắm làm từ cá biển Cù Lao Chàm, vị ngọt của tôm và các loại gia vị khác. Bên cạnh bánh bèo nhưn tôm thịt, nhiều quán tại Cù Lao Chàm lại đổ bánh bèo ngọt có màu vàng nâu. Nhưng bánh bèo ngọt cũng ăn cùng nhưn mặn.

Mỗi mâm bánh có từ 6 đến 10 chén tùy theo yêu cầu của thực khách, từng chiếc bánh màu trắng ngà điểm xuyết nhưn tôm thịt vàng rực ngon vô cùng. Thực khách không dùng đũa hay muỗng như ở một số nơi mà mỗi chén bánh bèo được người bán trao cho một dao tre nhỏ, trông giống một cây đao cán dài. Thực khách lấy cây dao tre xẻ ngang, dọc qua trung tâm của bánh, chia bánh ra từng mảnh nhỏ, rồi lấy mũi dao nhọn ghim miếng bánh và thưởng thức. 

Ghé Cù Lao Chàm, nhâm nhi vị bánh dân dã, càng thêm lưu luyến mỗi khi quay về...

Phan Thị Thanh Ly- Báo Quảng Nam