Khu phố cổ - Một không gian sáng tạo nổi bật tại Hội An

Khu phố cổ Hội An là một quần thể di tích sống, là nơi cư trú, buôn bán, mang tính sáng tạo trên cơ sở chọn lọc, tiếp biến văn hóa của cộng đồng cư dân gốc với người từ nơi khác đến nơi đây sinh sống, buôn bán trong những thế kỉ trước. Khu phố cổ Hội An là biểu hiện nổi bật của sự sáng tạo và những giá trị không trùng lặp về lịch sử - văn hóa - kiến trúc - văn nghệ dân gian - nghề truyền thống - tập quán và con người.

Kiến trúc nhà cổ hình ống, mái ngói âm dương, trang trí kiến trúc - nghệ thuật độc đáo, mắt cửa… của những “di tích sống, bảo tàng sống” trong lòng phố tạo nên những giá trị đặc trưng nhất cho Hội An, “giá trị không trùng lặp”. Và chính vì những điều đó nên Hội An đã được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa thế giới.

Hội An còn là nơi lưu giữ, bảo tồn nhiều giá trị văn hóa phi vật thể độc đáo mà tiêu biểu là nghệ thuật hô hát Bài chòi đã được UNESCO công nhận di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Có thể nói hiếm có nơi nào tập trung mật độ di tích dày đặc như ở Hội An với một quần thể kiến trúc nghệ thuật thuộc các công trình dân dụng (nhà ở, cầu, giếng, chợ), công trình tín ngưỡng (đình, chùa, lăng- miếu, hội quán, nhà thờ tộc) và công trình đặc thù (mộ). Mỗi loại hình kiến trúc đều có những đặc điểm, sắc thái riêng nhưng đó là sự kết hợp hài hòa giữa không gian, bố cục và sự đan quyện tài tình giữa các phong cách kiến trúc Việt– Hoa– Nhật– Phương Tây.

Những mái chùa cong uyển chuyển, tường nhà so le trồi thụt, mái ngói âm dương nhấp nhô, bờ nóc giật cấp mềm mại, ngõ hẻm thâm trầm rêu phong, đôi mắt cửa huyền bí, hoa văn chạm trổ tuyệt nghệ...

Các thế hệ cộng đồng Hội An đã sáng tạo ra một cấu trúc đặc trưng của Làng Trong Phố - Phố Trong Làng; hình thái đô thị luôn lồng ghép và đan xen bên trong hệ thống cảnh quan sinh thái, tạo nên mô hình sinh thái đặc trưng cho Hội An, “phố trong vườn – vườn trong phố”.

Đây là một lợi thế về cảnh quan và môi trường sinh thái để định hướng phát triển trong tương lai tạo ra một đô thị có bản sắc và lưu giữ những giá trị về đa dạng sinh học của Hội An.

Bộ phận Sự kiện, Trung tâm VH-TT&TT-TH Hội An tổng hợp